Dòng sản phẩm lọ hoa sản xuất tại Xưởng Gốm luôn tuân thủ quy trình sản xuất nghiêm ngặt để đảm bảo đạt tiêu chuẩn về chất lượng và thẩm mỹ cao nhất.
Để giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về quá trình tạo ra các dòng lọ hoa đạt chuẩn chất lượng tại xưởng, Xưởng Gốm Bát Tràng sẽ giới thiệu chi tiết về quy trình sản xuất lọ hoa gốm sứ, bao gồm 7 công đoạn: chọn đất và xử lý đất, tạo dáng cho lọ hoa, phơi sấy và sửa hàng mộc, nhúng men, trang trí họa tiết hoa văn, nung trong lò và để nguội, lấy ra, kiểm tra.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ đi phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng lọ hoa trong quá trình sản xuất cũng như tiến hành so sánh điểm khác biệt giữa quy trình sản xuất lọ hoa thủ công với hiện đại để khách hàng có cái nhìn tổng quan hơn.
Cuối cùng, bài viết sẽ giới thiệu top 5 nhà sản xuất lọ hoa gốm sứ uy tín tại Bát Tràng để quý khách có thêm thông tin tham khảo và lựa chọn đơn vị sản xuất phù hợp.
Theo đó, quy trình sản xuất lọ hoa Bát Tràng tại Xưởng Gốm bao gồm 7 công đoạn cụ thể như sau:
Công đoạn 1: Chọn đất và xử lý đất
Công đoạn lựa chọn và xử lý đất đóng vai trò cốt lõi, quyết định đến 50% chất lượng sản phẩm lọ hoa gốm sứ Bát Tràng.
Nguyên liệu chính là đất sét tự nhiên, chứa nhiều tạp chất và độ cứng cao. Vì vậy, người thợ Bát Tràng phải thực hiện một quy trình xử lý đất tỉ mỉ gồm 5 bước như sau:
1. Ngâm nước: Đất sét được đưa vào bể chứa nước để ngâm trong một thời gian nhất định. Quá trình này giúp đất sét mềm ra, dễ dàng phân tách các hạt đất và loại bỏ các tạp chất.
2. Sàng lọc: Đất sét sau khi ngâm được sàng lọc qua nhiều lớp lưới với kích cỡ lỗ sàng khác nhau để đảm bảo loại bỏ hết tạp chất như rễ cây, sỏi, đá,…
3. Nhào trộn: Đất sét được đưa vào máy nhào hoặc nhào thủ công để tạo thành một khối đồng nhất, loại bỏ hoàn toàn bọt khí và tăng độ dẻo.
3. Thấu đất: Thấu đất chính là khối đất được đập và cán nhiều lần để tạo thành những tấm mỏng, sau đó lại được nhào trộn lại. Quá trình này giúp tăng cường độ kết dính và loại bỏ hoàn toàn các tạp chất còn sót lại.
4. Pha trộn cao lanh: Tùy thuộc vào loại sản phẩm và đặc tính mong muốn, cao lanh sẽ được pha trộn với tỷ lệ thích hợp để tăng độ bền, độ trắng và độ bóng của sản phẩm cuối cùng.
Công đoạn 2: Tạo dáng cho lọ hoa
Công đoạn tạo dáng sẽ trực tiếp quyết định đến hình dáng, kích thước và tính thẩm mỹ của sản phẩm lọ hoa. Hiện tại, Xưởng Gốm Bát Tràng sử dụng 3 phương pháp tạo dáng chính là đổ rót, in khuôn và vuốt tay.
- Phương pháp đổ rót
Đổ rót chính là hỗn hợp đất sét đã được xử lý kỹ, pha loãng như hồ, được đổ vào khuôn thạch cao có hình dáng lọ hoa mong muốn. Khi đất sét khô lại, sẽ tạo thành hình dáng sản phẩm.
Phương pháp này mang lại hiệu quả cao trong sản xuất hàng loạt, đảm bảo tính đồng đều về kích thước và hình dáng, đồng thời tiết kiệm nguyên liệu. Tuy nhiên, độ dày mỏng của sản phẩm thường khó kiểm soát và hạn chế tính sáng tạo trong tạo hình.
- Phương pháp in khuôn
In khuôn là dùng hỗn hợp đất sét được nén vào khuôn thạch cao bằng lực ép để tạo hình sản phẩm. Phương pháp này tương tự như đổ rót nhưng sẽ cho tạo ra các sản phẩm có hoa văn, họa tiết nổi hoặc chìm trên bề mặt bằng cách khắc hoa văn lên khuôn.
Ưu điểm của phương pháp in khuôn là năng suất cao, chi phí thấp và phù hợp để sản xuất các sản phẩm có hình dạng phức tạp.
- Phương pháp vuốt tay
Đây là phương pháp truyền thống, đòi hỏi tay người nghệ nhân thực hiện phải có tay nghề cao. Người thợ sẽ sử dụng bàn xoay và các dụng cụ thủ công để tạo hình lọ hoa trực tiếp từ khối đất sét.
Phương pháp vuốt tay mang đến sự linh hoạt và sáng tạo cao, cho phép tạo ra những sản phẩm độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân của người nghệ nhân. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi thời gian và công sức nhiều hơn so với hai phương pháp còn lại.
Mỗi phương pháp tạo dáng cho lọ hoa sẽ có những ưu nhược điểm riêng. Việc lựa chọn phương pháp tạo hình phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại sản phẩm, số lượng sản xuất, yêu cầu về hình dáng, hoa văn và giá thành.
Đối với những sản phẩm thông dụng, sản xuất số lượng lớn, phương pháp đổ rót hoặc in khuôn thường được ưu tiên. Còn đối với những sản phẩm cao cấp, độc đáo, phương pháp vuốt tay sẽ được lựa chọn.
Lọ hoa sản xuất số lượng lớn theo phương pháp in khuôn hoặc đổ rót
Công đoạn 3: Phơi sấy và sửa hàng mộc
Sau khi hoàn tất công đoạn tạo hình, sản phẩm lọ hoa gốm mộc Bát Tràng sẽ chuyển sang giai đoạn phơi sấy và hoàn thiện. Đây là một công đoạn quan trọng nhằm định hình sản phẩm, loại bỏ hoàn toàn lượng nước còn sót lại trong đất sét và chuẩn bị cho các công đoạn trang trí và nung.
Hiện nay, làng nghề Bát Tràng áp dụng 2 phương pháp phơi sấy chính:
1. Phơi sấy tự nhiên: Phương pháp truyền thống này tận dụng nguồn năng lượng mặt trời và gió để làm khô sản phẩm. Lọ hoa sẽ được xếp trên các giá gỗ hoặc tre, đặt ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Quá trình này đòi hỏi thời gian tương đối dài và phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết.
2. Phơi sấy bằng lò: Để rút ngắn thời gian và đảm bảo chất lượng sản phẩm, nhiều xưởng gốm đã chuyển sang sử dụng lò sấy. Lò sấy giúp kiểm soát chính xác nhiệt độ và độ ẩm, đảm bảo sản phẩm được sấy khô đều, hạn chế tình trạng nứt nẻ, cong vênh.
Dù bằng phương pháp nào, quá trình phơi sấy cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm của người thợ. Việc điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm hợp lý là yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm cuối cùng. Nếu sấy quá nhanh, sản phẩm dễ bị nứt vỡ; ngược lại, nếu sấy quá chậm, sản phẩm có thể bị ẩm mốc, ảnh hưởng đến quá trình tráng men.
Sau khi được sấy khô hoàn toàn, sản phẩm sẽ chuyển sang giai đoạn sửa hàng mộc. Các thợ thủ công sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng từng sản phẩm để phát hiện và khắc phục các khuyết tật như vết nứt, vết sần, méo mó.
Việc sửa chữa thường được thực hiện bằng cách sử dụng các công cụ thủ công như dao, kéo, và một số loại đất sét đặc biệt. Quá trình này đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của người thợ để đảm bảo sản phẩm có được vẻ ngoài hoàn hảo trước khi bước vào giai đoạn tráng men và trang trí.
Công đoạn 4: Tráng men
Công đoạn tráng men quyết định đến vẻ đẹp thẩm mỹ và chất lượng của sản phẩm cuối cùng. Lớp men không chỉ tạo ra bề mặt sáng bóng, mịn màng mà còn bảo vệ sản phẩm khỏi tác động của môi trường, tăng độ bền và khả năng chịu nhiệt.
Tại Bát Tràng, phương pháp chế tạo men ướt vẫn được sử dụng phổ biến. Nguyên liệu chế tạo men, bao gồm các loại khoáng chất như feldspar, kaolin, thạch anh, và các chất tạo màu, được nghiền mịn, lọc kỹ và trộn đều với nước. Hỗn hợp này sau đó được khuấy đều và để lắng. Phần “dị” lơ lửng ở giữa, chứa các hạt men mịn, sẽ được tách ra và sử dụng để tráng lên sản phẩm.
Trước khi tráng men, sản phẩm gốm mộc cần được làm sạch kỹ lưỡng để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn và các tạp chất. Sau đó, người thợ Bát Tràng sẽ lau ướt sản phẩm bằng nước trước khi tráng men.
Đối với những sản phẩm có xương gốm màu, việc tráng một lớp men lót là cần thiết để che đi màu sắc của xương gốm và tạo nền cho lớp men màu bên ngoài.
Kỹ thuật tráng men đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người thợ. Việc điều chỉnh độ sệt của men, góc nghiêng khi tráng, và tốc độ quay của bàn xoay là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độ dày mỏng và độ đều của lớp men. Ngoài ra, việc lựa chọn loại men phù hợp với từng loại sản phẩm cũng là một yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Sau khi tráng men, lọ hoa sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện và sửa chữa các lỗi như thiếu men, thừa men, hoặc các vết rạn nứt. Nếu phát hiện lỗi, người thợ sẽ tiến hành sửa chữa bằng cách bổ sung thêm men hoặc mài nhẵn bề mặt.
Công đoạn 5: Trang trí họa tiết hoa văn
Sau khi lớp men được tráng đều lên bề mặt sản phẩm, người thợ gốm sẽ tiến hành trang trí hoa văn lên lọ hoa gốm sứ. 2 kỹ thuật trang trí phổ biến được nghệ nhân Bát Tràng ứng dụng trên lọ hoa hiện nay là :
1. Vẽ tay: Đây là kỹ thuật truyền thống và phổ biến nhất. Người thợ dùng bút lông nhúng màu vẽ trực tiếp lên bề mặt sản phẩm. Màu vẽ thường là các loại màu men đã được pha chế sẵn. Kỹ thuật vẽ tay đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và óc sáng tạo của người thợ.
2. In decal: Kỹ thuật này sử dụng các hình ảnh đã được in sẵn trên giấy decal, sau đó dán lên bề mặt sản phẩm và nung ở nhiệt độ cao để họa tiết bám vào mặt lọ hoa. Kỹ thuật này giúp tạo ra các họa tiết sắc nét, đồng đều và tiết kiệm thời gian.
Họa tiết in decal trên lọ hoa gốm sứ
Ngoài ra, còn có kỹ thuật trang trí khắc nổi họa tiết lên lọ hoa. Kỹ thuật này sử dụng các công cụ khắc chuyên dụng để tạo ra các hình khối hoa văn nổi trên bề mặt sản phẩm.
Tuy nhiên, nếu họa tiết lọ hoa trang trí theo phương pháp khắc nổi thì sẽ được làm trước phơi sấy và tráng men. Lý do là lọ hoa lúc mới tạo hình xong, đất vẫn còn mềm nên nghệ nhân mới khắc được.
Công đoạn 6: Nung lọ hoa trong lò
Nung là công đoạn cuối cùng trong quy trình sản xuất gốm sứ Bát Tràng. Quá trình nung không chỉ giúp sản phẩm trở nên cứng cáp, bền chắc mà còn quyết định đến màu sắc, độ bóng và chất lượng tổng thể của sản phẩm.
Lò nung được sử dụng trong sản xuất gốm Bát Tràng thường là lò nung điện hoặc lò nung gas. Quá trình nung diễn ra theo 5 giai đoạn sau:
1. Làm nóng lò: Lò nung được đốt nóng từ từ để nhiệt độ tăng dần đều, giúp cho sản phẩm bên trong được làm nóng đồng đều và tránh bị sốc nhiệt.
2. Sấy khô: Ở giai đoạn đầu, nhiệt độ được tăng lên từ từ để làm bay hơi hoàn toàn lượng nước còn sót lại trong sản phẩm.
3. Oxi hóa: Khi nhiệt độ đạt đến một mức nhất định, quá trình oxi hóa xảy ra, giúp loại bỏ các chất hữu cơ còn sót lại trong sản phẩm và tạo điều kiện cho men kết hợp chặt chẽ với xương gốm.
4. Nung ở nhiệt độ cao nhất: Đây là giai đoạn quan trọng nhất, nhiệt độ trong lò được nâng lên mức cao nhất (thường từ 1100°C đến 1200°C) để men chảy lỏng và phủ kín bề mặt sản phẩm, tạo ra lớp men bóng đẹp và bền vững.
5. Hạ nhiệt độ: Sau khi đạt nhiệt độ cao nhất, lò nung sẽ được hạ nhiệt độ từ từ để sản phẩm nguội dần. Quá trình hạ nhiệt chậm giúp giảm thiểu sự xuất hiện của các vết nứt và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Công đoạn 7: Để nguội, lấy ra và kiểm tra chất lượng
Sau khi quá trình nung ở nhiệt độ cao hoàn tất, giai đoạn làm nguội sản phẩm sẽ diễn ra.
Để đảm bảo sản phẩm nguội đều và không bị sốc nhiệt, người thợ sẽ tiến hành bịt kín hoàn toàn các cửa lò, lỗ thông gió và lỗ quan sát. Việc giữ nhiệt độ bên trong lò ổn định trong một khoảng thời gian nhất định sẽ giúp giảm thiểu sự xuất hiện của các vết nứt và biến dạng trên sản phẩm.
Thông thường, sản phẩm sẽ được làm nguội tự nhiên trong lò khoảng 2 ngày 2 đêm. Sau đó, cửa lò sẽ được mở hé ra để không khí bên ngoài dần xâm nhập vào lò, giúp sản phẩm nguội dần một cách từ từ. Quá trình làm nguội tự nhiên này sẽ kéo dài khoảng 1 ngày 1 đêm nữa.
Khi sản phẩm đã nguội hoàn toàn, người thợ sẽ tiến hành lấy sản phẩm ra khỏi lò và tiến hành kiểm tra, phân loại. Những sản phẩm đạt tiêu chuẩn về chất lượng sẽ được đóng gói và xuất xưởng giao đến khách hàng.
Đối với những sản phẩm bị lỗi nhẹ như vết nứt nhỏ, bong tróc men, người thợ có thể tiến hành sửa chữa. Tuy nhiên, những sản phẩm bị lỗi nặng sẽ bị loại bỏ.
Yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng lọ hoa trong quá trình sản xuất?
Trong quá trình sản xuất lọ hoa gốm sứ, Xưởng Gốm Bát Tràng nhận thấy có 4 yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng lọ hoa như sau:
1. Chất lượng nguyên liệu đầu vào (đất, nước, men,….)
Lọ hoa gốm sứ sau khi sản xuất có bền, đẹp hay không phụ thuộc rất lớn vào chất lượng nguyên liệu đầu vào.
Cần chuẩn bị nguyên liệu đầu vào chất lượng
Nếu nguyên liệu không đảm bảo chất lượng, sản phẩm cuối cùng sẽ có nhiều khuyết điểm như nứt vỡ, biến dạng, phai màu.
2. Kỹ thuật sản xuất
Các kỹ thuật sản xuất bao gồm tạo hình, sấy, trang trí và nung đều đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người thợ. Mỗi công đoạn đều có những kỹ thuật riêng, nếu không được thực hiện đúng cách sẽ dẫn đến sản phẩm bị lỗi, méo mó hoặc nứt vỡ.
3. Thiết bị, máy móc sản xuất
Nhờ sự hỗ trợ của hệ thống máy móc hiện đại, các công đoạn sản xuất tại làng gốm Bát Tràng đã đạt được hiệu quả cao.
Các công đoạn truyền thống như trộn đất và nung sản phẩm giờ đây được thực hiện bởi các thiết bị chuyên dụng, giúp tăng năng suất và đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng đều hơn so với phương pháp thủ công.
4. Tay nghề người thợ làm gốm
Khác với các đơn vị sản xuất công nghiệp, nơi máy móc đảm nhiệm phần lớn công việc, ở Bát Tràng, 30% chất lượng sản phẩm phụ thuộc trực tiếp vào kỹ năng của người thợ.
Đặc biệt, trong các công đoạn đòi hỏi sự tinh tế như tạo hình và trang trí thủ công, Tay nghề của thợ gốm ảnh hưởng trực tiếp đến tính thẩm mỹ và độ tinh xảo của sản phẩm.
Quy trình sản xuất lọ hoa truyền thống với hiện đại tại Bát Tràng có điểm gì khác biệt?
Quy trình sản xuất lọ hoa đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau, từ truyền thống đến hiện đại. Vậy nên, trong phần dưới đây, Xưởng Gốm Bát Tràng sẽ đưa ra bảng so sánh chi tiết điểm khác biệt trong công đoạn sản xuất lọ hoa giữa 2 quy trình sản xuất truyền thống và hiện đại:
| Công đoạn | Quy trình sản xuất lọ hoa truyền thống | Quy trình sản xuất lọ hoa hiện đại |
| Chọn đất và xử lý | Đất sét được lựa chọn từ các nguồn tự nhiên tốt nhất trong vùng. Quá trình xử lý đất thủ công, mất nhiều thời gian. | Đất sét được lựa chọn kỹ lưỡng, qua quá trình xử lý công nghiệp hiện đại. Quá trình xử lý sử dụng kết hợp máy móc để trộn và nhào đất, tiết kiệm thời gian và công sức. |
| Tạo hình | Tạo hình bằng phương pháp sử dụng bàn xoay và kỹ thuật nặn tay thủ công. | Ngoài tạo hình vuốt tay thủ công, sử dụng thêm phương pháp in khuôn và đổ rót giúp tăng cường năng suất. |
| Phơi sấy | Phơi sản phẩm dưới ánh nắng mặt trời hoặc trong lò sấy thủ công nên quá trình phơi sấy phụ thuộc vào thời tiết và kinh nghiệm người thợ. | Sử dụng lò sấy hiện đại có thể kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm giúp quá trình sấy diễn ra nhanh chóng và đồng đều. |
| Tráng men | Tráng men thủ công bằng cách nhúng hoặc quét. Độ dày mỏng của lớp men phụ thuộc vào kinh nghiệm người thợ. | Tráng men bằng máy, đảm bảo độ dày mỏng đều trên lọ hoa |
| Trang trí | Các họa tiết chủ yếu được vẽ tay trên bề mặt lọ hoa. | Ngoài vẽ tay, còn sử dụng công nghệ in decal để in họa tiết trên bề mặt lọ hoa. |
| Nung | Nung trong lò củi hoặc lò than. Nhiệt độ không ổn định, quá trình nung kéo dài (24-48 giờ). | Nung trong lò điện hoặc lò gas. Nhiệt độ được kiểm soát chính xác, quá trình nung diễn ra nhanh hơn (12-24 giờ). |
Top 5 nhà sản xuất cung cấp lọ hoa gốm sứ số lượng lớn chuẩn chất lượng
Để tạo nên những mẫu lọ hoa gốm sứ chất lượng, đòi hỏi các nhà xưởng phải tuân thủ quy trình sản xuất lọ hoa nghiêm ngặt. Vì vậy, khi tìm kiếm nhà xưởng sản xuất lọ hoa uy tín, bạn cũng nên chọn những nơi có quy trình đạt chuẩn để đảm bảo độ bền và tính thẩm mỹ của lọ hoa quà tặng.
Dưới đây là top 5 nhà sản xuất, cung cấp lọ hoa gốm sứ số lượng lớn uy tín có quy trình sản xuất đạt chuẩn mà quý khách hàng có thể tham khảo:
1. Xưởng Gốm Bát Tràng
2. Công ty TNHH Xưởng Gốm Việt
3. Xưởng Lạc Hồng
4. Công ty Cổ Phần Sứ Việt
5. Inoceramic
Trong đó, Xưởng Gốm Bát Tràng khẳng định vị thế dẫn đầu trong danh sách top 5 nhà sản xuất được giới thiệu ở trên. Xưởng sở hữu năng lực sản xuất trực tiếp lọ hoa quà tặng với quy mô lớn, kết hợp với nhiều đơn vị chuyên biệt trong làng nghề như xưởng in, xưởng hộp, xưởng gỗ… để tạo nên một chuỗi cung ứng hoàn chỉnh giúp xưởng có khả năng hoàn thành các đơn hàng lọ hoa trọn gói từ sản xuất, in ấn, đóng gói và vận chuyển.
Bên cạnh Xưởng Gốm Bát Tràng, 4 xưởng sản xuất lọ hoa gốm sứ còn lại cũng được đánh giá cao về năng lực cung ứng và chất lượng sản phẩm.
Trên đây là quy trình sản xuất lọ hoa gốm sứ đạt chuẩn chất lượng tại Xưởng Gốm Bát Tràng. Nếu quý khách hàng có nhu cầu đặt sản xuất lọ hoa in logo số lượng lớn, vui lòng liên hệ đến chúng tôi qua Hotline 0941 900 823 để nhận được tư vấn và báo giá cụ thể nhé!
